Voetletsel: Hallux valgus

De grote teen is belangrijk voor de afwikkeling van de voet en door zijn scheve stand niet optimaal functioneert, kan pijn ontstaan in de hele voorvoet, die door een eventuele hamertenen nog wordt versterkt.

De precieze oorzaak van het ontstaan is niet bekend; waarschijnlijk spelen meerdere factoren een rol, waarvan schoeisel, erfelijkheid en slapte van de gewrichtkapsels de belangrijkste zijn.

De meeste mensen met een hallux valgus hebben weinig of geen last, behandeling is dan niet nodig. Ook het zogenaamde “preventief” opereren, omdat de afwijking anders erger wordt, is geen goede reden. Hoewel de afwijking inderdaad in de loop der jaren erger wordt, kan een operatie altijd later nog verricht worden, als er wél klachten zijn ontstaan. Indien er wel klachten (pijn en ontsteking aan de knok, problemen met schoenen, pijn in de voorvoet) onstaan, is de eerste behandeling niet operatief: het dragen van schoenen met een soepele ‘tenenbak’, het dragen van wijder schoeisel of het laten aanpassen (uitstulpen) van de tenenbak ter plaatse van de knok is meestal voldoende. Een enkele keer kan een steunzool verlichting van de klachten brengen. Indien er klachten blijven bestaan of als de klachten ernstig zijn kan de orthopedisch chirurg samen met de patiënt tot een operatieve behandeling besluiten. Hierbij moet opgemerkt worden dat het lelijke aspect alleen van een hallux valgus op zich geen reden is voor een operatie; pijnklachten wel.

Over de operatie zelf bestaan nogal wat misvattingen: deze zou vreselijk pijnlijk zijn en bovendien niet helpen. Met de moderne anaesthesie technieken is de operatiepijn tegenwoordig tot een minimum te reduceren en voor wat betreft het resultaat het volgende: hoewel er wel 120 verschillende operaties bestaan om een hallux valgus te corrigeren, pasten de orthopedisch chirurgen in het verleden vaak één en dezelfde operatie toe voor alle hallux valgus. Hierdoor waren vroeger de resultaten van hallux valgus chirurgie nogal wisselend. De laatste 15 jaar is duidelijk geworden dat er veel verschillende soorten hallux valgus bestaan en dat er dus meerdere, verschillende operatiemethoden gebruikt moeten worden om een optimaal resultaat te bereiken. De orthopeden passen dus een operatie-methode toe, die afhangt van een aantal factoren van de patiënt, zoals ernst van de hallux valgus, de configuratie van de voet, de Röntgenfoto, het al dan niet aanwezig zijn van arthrose van het grote teen gewricht etc. etc.

In de Parkkliniek worden de volgende methoden voor correctie van een hallux valgus gebruikt en hieronder beschreven:

1. Chevron correctie
2. Basis osteotomie
3. Lapidus correctie

1. Chevron correctie
Hierbij wordt het eerste middenvoetsbeentje vlakbij het grote teen gewricht doorgenomen en naar buiten verplaatst. Omdat de vorm van het zaagvlak een punt heeft heet deze ‘chevron’. Dit wordt vastgezet met een schroefje. Verder wordt het (meestal uitgerekte) kapsel van het grote teen gewricht aan de binnenkant gecorrigeerd. Bij deze behandeling is doorgaans geen gips nodig, maar krijgt de patiënt een verband die de grote teen in de juiste stand houdt en later een kunststof schoen. Zie de figuren hieronder. Het schroefje wordt diep in het bot ingebracht en hoeft niet meer verwijderd te worden.

Chevron osteotomie: opschuiven en vastzetten van het kopje van het middenvoetsbeentje:

2. Basis osteotomie
Hierbij wordt het eerste middenvoetsbeentje doorgenomen en van stand veranderd. Dit wordt vastgezet met een plaatje en schroefjes. Tevens wordt het kapsel van het grote teen gewricht gecorrigeerd. De nabehandeling is meestal met een gipsschoentje. Soms moet het plaatje later verwijderd worden.

Basis osteotomie: correctie van de stand van het middenvoetsbeentje:

3. Lapidus correctie
Hierbij wordt het eerste middenvoetsbeentje in de middenvoet van stand veranderd in het gewrichtje met het eerste voetwortelbeentje. Dit wordt vastgezet met twee schroefjes. Tevens wordt het kapsel van het grote teen gewricht gecorrigeerd. De nabehandeling is meestal met een gipsschoentje. De schroefjes wordt diep in het bot ingebracht en hoeven niet meer verwijderd te worden.

Lapidus correctie: standscorrectie en vastzetten van de basis van het middenvoetsbeentje:

Direct na de operatie krijgt u een speciaal compressievest (bh) aangemeten. Dit vest moet u de eerste week na de operatie dag en nacht dragen. De 4 weken erna adviseren wij nog een sport BH te dragen. Zelden zijn er wonddrains ingebracht. Indien dit wel het geval is, dan worden de drains voor ontslag weer verwijderd. De hechtingen zijn oplosbaar en hoeven dus niet verwijderd te worden. U kunt in principe dezelfde dag naar huis.

Controle

Controles vinden plaats 1 week en 3-6 maanden na de operatie. U kunt ervoor kiezen daarna bij ons onder controle te blijven. Advies is om, ook indien het goed gaat, uw borsten eens in de 2-3 jaar te laten controleren. Zodoende kunnen problemen op tijd ontdekt worden.

Kapselvorming

Na een borstvergroting is het ontstaan van een dun laagje littekenachtig weefsel rondom de prothese een natuurlijk proces. Dit proces wordt kapselvorming genoemd. Het lichaam schermt de prothese af omdat het lichaam de prothese ziet als een vreemd voorwerp. Wanneer de prothese samengedrukt wordt door het kapsel verandert de vorm van de borsten en kan de prothese een balvorm krijgen en worden de borsten hard en soms pijnlijk. Dit wordt kapselcontractuurvorming genoemd. Kapselcontractuurvorming treedt meestal na jaren (> 5 jaar) op en komt gelukkig maar bij ongeveer 10% van de patiënten met borstprothesen voor. Indien kapselcontractuurvorming optreedt met pijnklachten, dan wordt een eventuele extra operatie (prothesewissel) door uw ziektekostenverzekeraar vergoed. Uw specialist moet hiervoor wel een machtgingsaanvraag indienen bij uw ziektekostenverzekeraar.

Foto´s van Hallux valgus

Hieronder vindt u foto’s van een Hallux valgus aandoening.

Herstel

Het doel van de behandeling is het verbeteren van de stand van de grote teen en opheffen van de knok met een voldoende beweeglijk, pijnloos grote teen gewricht, waarbij de grote teen goed ‘draagt’ bij staan en afwikkelen. Bovendien dient dit resultaat duurzaam te zijn. Zoals boven beschreven zijn de resultaten de laatse jaren flink verbeterd. Uit onderzoek is gebleken dat gemiddeld genomen ongeveer 90% van de patiënten tevreden is met het eind resultaat. Een gering verlies van beweeglijkheid in het grote teen gewricht is een veelvoorkomend en normaal verschijnsel na een hallux valgus operatie.

Complicaties

Zoals bij alle chirugische ingrepen is er een kleine kans op complicaties. Gelukkig komen deze slechts weinig voor. Algemene complicaties zijn infectie, trombose en nabloeding. Specifieke complicaties bij hallux valgus chirurgie zijn abnormale stijfheid van het grote teen gewricht, overcorrectie, ondercorrectie (en later recidief dwz opnieuw ontstaan van de afwijking) of het niet aan elkaar groeien van het gecorrigeerde bot. Tevens ontstaat er soms een plekje met gevoelloosheid aan de voet, omdat een huidzenuwtje verkleefd of beschadigd kan raken door de ingreep.

bronvermelding: orthopedie, Haga Ziekenhuis