Knieletsel aan de voorste kruisband

Een voorste kruisband ruptuur ontstaat door een naar buiten gedraaide (exorotatie) geblokkeerde voet waarbij de gebogen knie en het bovenbeen naar binnen draaien (endoratie) en het been in een zogenaamde X-stand staat.Het letsel komt voornamelijk voor bij sporten waar de knie veel draaibewegingen maakt.  Voetbal, hockey, tennis, basketbal, volleybal, korfbal en diverse wintersporten zijn knieletsel gevoelig als het gaat om blessures.

Acute fase:
Bij ontstaan zal de patiënt een voelbare of zelfs hoorbare klap waarnemen en de knie wordt doorgaans vrij snel (binnen 10-20 minuten) dik. In sommige gevallen ontbreekt een zwelling en er is een scheur in het kniekapsel. Dit is meestal een indicatie voor een ernstiger letsel. Direct na het letsel is verder spelen niet mogelijk en de pijn verdwijnt meestal na twee weken.Latere fase:
De patiënt blijft een instabiel gevoel houden bij het belasten van de knie en zal hierbij een toename waarnemen van instabiliteit bij buiging. Het instabiele gevoel komt vooral tot uiting bij lopen op oneffen ondergrond en bij het naar beneden lopen. Pijn in deze fase is geen specifiek kenmerk van instabiliteit maar wijst meer op een meniscus letsel.

Conservatief
Door middel van training van het spieren rondom de knie en algemene stabiliteitstraining onder leiding van een fysiotherapeut.
Voor deze behandeling wordt gekozen indien er:

• Geen of weinig instabiliteit in het dagelijks leven is
• Geen tot weinig instabiliteit wordt waargenomen tijdens sportbeoefening en de aard van de sportbeoefening laag intensief is.
• Sprake is van een beroep met laag knie-belast werk.

Operatief
Hierbij wordt een voorste kruisband reconstructie uitgevoerd. Dit kan door door de hamstring methode (eigen pees materiaal van de semitendinosus en gracilis pezen wordt gebruikt). Andere optie is een gedeelte van de patellapees (eigen kniepees) gebruiken. Ook worden donorpezen (pezen afkomstig van overledenen) gebruikt. (In Nederland meestal niet bij de eerste reconstructie, maar voornamelijk bij recidief voorste kruisband rupturen.)
Voor deze behandeling wordt gekozen indien er:

• Instabiliteit (doorzakken) optreedt in het dagelijks leven en er geen reactie komt op conservatieve therapie.
• De wens is om op hoog niveau te blijven sporten.
• Knie belastend werk voor komt in het beroep van de patiënt.
• Bijkomende letsels van andere ligamenten en meniscus scheuren.

Welke soorten kruisband operatie bestaan?Indien besloten is tot een reconstructie van de voorste kruisband dan zijn er drie mogelijkheden:

• Reconstructie met eigen hamstringpezen
• Reconstructie met eigen patellapees (kniepees)
• Reconstructie met een donorpees, hierbij wordt gebruik gemaakt van een pees van een overleden persoon.

De laatste optie wordt in Nederland bijna niet toegepast bij een eerste reconstructie, wel vaker bij een tweede reconstructie nadat de reeds geopereerde kruisband opnieuw is gescheurd.

Een bovenbeen heeft drie hamstringspieren (sartorius, gracilis en semitendinosus).
Ze zitten vast aan de binnenkant van het bovenbeen. De spieren zitten met pezen aan de botten vast. De aanhechting van twee (gracilis en semitendinosus) van de drie pezen wordt losgemaakt van het scheenbeen, net onder de binnenkant van de knie.
Hierna worden de pezen losgehaald uit de spier, de spieren blijven zitten in het boven been.
(Bij onderzoek is gebleken dat na ongeveer één jaar weer nieuwe pezen zijn ontstaan die vastgegroeid zijn aan de binnenkant van het scheenbeen).

Door de lengte van de pezen kan van elke pees een lus gemaakt worden zodat er vier strengen ontstaan.

In het scheen- en bovenbeen worden tunnels geboord waardoor de pezen worden geleid, zodat ze in de knie nagenoeg op dezelfde plaats komen als de eigen gescheurde voorste kruisband.
De pezen worden op het bovenbeen met een endobutton en op de scheenbeen met twee krammen vastgezet.
De nieuwe voorste kruisband groeit vast in de tunnels in het scheen- en bovenbeen.

De operatie wordt in dagbehandeling onder algehele narcose of spinale anesthesie (ruggenprik) uitgevoerd en duurt ongeveer 70 minuten.

Na de operatie wordt een drukverband om de knie aangelegd. Na de operatie mag de geopereerde knie 50% belast worden, het lopen wordt ondersteund met 2 elleboogkrukken. Na 6 weken mag de knie volledig belast worden en zijn de elleboogkrukken in principe niet meer nodig.Er wordt een nabehandelingsschema meegegeven. Dit schema dient gebruikt te worden voor de nabehandeling bij de eigen fysiotherapeut. U kunt hiervoor ook bij onze interne praktijk Spomed terecht. Bij een goed uitgevoerde nabehandeling is na ongeveer 6-8 maanden weer het resultaat optimaal.

Als de kruisband scheurt is er een kans van 30 – 70% dat op dat moment ook één of beide menisci scheuren. Dat is een grote spreiding en die wordt bepaald door of de knie wel of niet belast was ten tijde van het letsel. Zeg maar het verschil tussen een VKB letsel ontstaat bij landen van een sprong of bij bijvoorbeeld een verdraaiing van de knie in de lucht door een ski. Het merendeel van deze meniscusscheuren geneest zonder dat hiervoor geopereerd hoeft te worden. Deze genezing is zelfs beter dan bij de meniscusscheuren die niet gepaard gaan met een VKB letsel. Dit komt doordat er een bloeding in de knie ontstaat bij verscheuren van de VKB en dit bloed bevat de stoffen die de genezing van de meniscus op gang brengen. Ook lopen mensen met een VKB letsel een paar weken voorzichtig zonder gekke draaiingen van de knie. Hetzelfde fenomeen speelt bij hechten van een meniscus: de resultaten hiervan zijn beter als dit in combinatie met een VKB reconstructie gebeurt omdat tijdens deze ingreep ook weer bloed in de meniscusscheur komt.

Om u te informeren over alle details van een kruisband operatie hebben wij een zorgpad geschreven. Hier leest u exact de stappen die u voor, tijdens en na een voorste kruisband operatie kunt verwachten.U kunt het zorgpad hier bekijken (PDF, in nieuwe pagina).